پیامدهای تخریب از نگاه اهل بیت (ع)

هر چه به ایام انتخابات نزدیک می شویم، مسئله ای به نام تخریب و تبیین ظهور بیشتری پیدا می کند. هر دسته و گروهی برای اینکه حقیقت را برای افکار عمومی روشن کند، خود را موظف به روشنگری و تبیین حقیقت می داند. همین مسئله باعث می شود که آسیبی به نام تخریب پیش آید.

روشن است که تبیین از نگاه اسلام امری واجب و تخریب امری حرام است. لذا هر کس کار تبیینی انجام دهد، یقینا در پیشگاه خدا مأجور است. هر کس که می‌خواهد باشد. همچنین هر کسی کار تخریبی انجام دهد یقینا مورد غضب الهی واقع می شود. هر کس که می خواهد باشد.

این موضوع را در چند قسمت بررسی می کنیم. و از خداوند می‌خواهیم به همه ما توفیق دهد تا بتوانیم به دستورات الهی عمل کنیم. إن‌شاء‌الله

اگر نگاهی به آیات و روایت غیبت، تهمت، سرزنش و... بیندازیم. می‌بینیم که هر یک از تبیین و تخریب چه وعده وعیدهای مهمی را در پی دارند. همچنین چه آثار سوء تربیتی به بار می‌آورد.

در ادامه روایاتی را از ائمه (ع) ذکر می‌کنیم و در بخش‌ های بعدی (که در روزهای آینده منتشر می شود) مرز بین تبیین و تخریب را توضیح می دهیم و در بخش سوم اصول و شرایط تبیین را بررسی می کنیم.

لذا لازم است خوانندگان گرامی ابتدا این روایات را به ترتیب بخواند و بعد وارد ادامه بحث در بخش های بعدی شوند. همچنین برای طولانی نشدن این نوشته، توضیح و نکته برداری از روایات را به عهده خواننده گرامی می گذاریم.

• قَالَ علی (ع): مَنْ ضَیَّعَهُ الْأَقْرَبُ أُتِیحَ لَهُ الْأَبْعَدُ. (نهج البلاغة، حکمت ۱۵)

هر کس نزدیکانش او را ضایع کنند و از خود دور کنند، بیگانگان بسیار دور او را به دامان خود می‌کشانند و یاری می دهند.

• قَالَ علی (ع): مَا کُلُّ مَفْتُونٍ یُعَاتَب‏. (نهج البلاغة، حکمت ۱۶)

اینگونه نیست که هر فریب خورده ای درخور عتاب باشد.

• قَالَ علی (ع): أَقِیلُوا ذَوِی الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ فَمَا یَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ [یَدُهُ بِیَدِ اللَّهِ‏] یَدُ اللَّهِ بِیَدِهِ یَرْفَعُه‏ (نهج البلاغة، حکمت ۲۱)

از لغزش‌های جوانمردان درگذرید، که هیچ لغزنده ایاز ایشان نلغزد مگر اینکه دست خدا با او باشد و مقام او را بلند و رفیع گرداند.

• قَالَ الْبَاقِرُ (ع): أَقْرَبُ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ إِلَى الْکُفْرِ أَنْ یُؤَاخِیَ الرَّجُلَ عَلَى الدِّینِ فَیُحْصِیَ عَلَیْهِ عَثَرَاتِهِ وَ زَلَّاتِهِ لِیُعَنِّفَهُ بِهَا یَوْماً مَا (الإختصاص، النص، ص227)

نزدیکترین حالت وزمان بنده به کفر، این است که با کسی برادریِ دینی کند، آن گاه خطاها ولغزشهایش را پیش خود برشمارد تا روزی به وسیله آنها او را سرزنش کند.

•  قَالَ الصَّادِقُ (ع): مَنْ أَذَاعَ فَاحِشَةً کَانَ کَمُبْتَدِئِهَا وَ مَنْ عَیَّرَ مُؤْمِناً بِشَیْ‏ءٍ لَمْ یَمُتْ حَتَّى یَرْکَبَهُ. (وسائل الشیعة، ج‏12، ص: 277)

هر کس زشت کاری وگناهی را فاش کند، مانند کسی است که آن را انجام داده است وهر که مؤمنی را به چیزی سرزنش کند، نمیرد تا خود مرتکب آن شود.

• قَالَ علی (ع): یَا مَعْشَرَ مَنْ أَسْلَمَ بِلِسَانِهِ وَ لَمْ یُسْلِمْ بِقَلْبِهِ! لَا تَتَبَّعُوا عَثَرَاتِ الْمُسْلِمِینَ فَإِنَّهُ مَنْ تَتَبَّعَ عَثَرَاتِ الْمُسْلِمِینَ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَثْرَتَهُ وَ مَنْ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَثْرَتَهُ یَفْضَحُه‏ (کافی (چ اسلامیه)، ج۲، ص۳۵۵)

ای جماعتی که به زبانْ اسلام آورده وبه دلْ اسلام نیاورده اید! به دنبال لغزشهای مسلمانان نباشید ؛ که هر کس لغزشهای مسلمانان را پی جویی کند، خداوند لغزش او را پی می گیرد وهر کس که خداوند او را عیبجویی کند، رسوایش می سازد.

• قَالَ علی (ع): لَا تَظُنَّنَّ بِکَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخِیکَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِی الْخَیْرِ مَحْمِلًا (وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۳۰۲، ح 3)

هرگاه سخنی از شخصی سر زد وتو می توانی برای آن توجیه خوبی بیابی ، به آن گمان بد مبر.

• قَالَ علی (ع): ضَعْ أمرَ أخیکَ علی أحسَنِهِ حتّی یَأتِیَکَ مِنهُ ما یَغلِبُکَ (میزان الحکمة، ج۶، ص ۵۶۷)

رفتار برادرت را به بهترین وجه آن تفسیر کن تا زمانی که کاری از او سر زند که راه توجیه را بر تو ببندد.

• قَالَ الصَّادِقُ (ع): مَنْ رَوَى عَلَى مُؤْمِنٍ رِوَایَةً یُرِیدُ بِهَا شَیْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوءَتِهِ لِیَسْقُطَ مِنْ أَعْیُنِ النَّاسِ أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنْ وَلَایَتِهِ إِلَى وَلَایَةِ الشَّیْطَانِ فَلَا یَقْبَلُهُ الشَّیْطَانُ. (کافی (چ اسلامیه)، ج۲، ص۳۵۸)

هر کس علیه یک مؤمن مطلبی نقل کند که بخواهد با آن او را بد نام سازد وشخصیتش را از بین ببرد، تا بدین سبب از چشم مردم بیفتد، خداوند عزّ وجلّ او را از ولایت خود به سوی ولایت شیطان اخراج کند.

• الإمامُ الصّادقُ (ع): وقد سُئلَ : ما أدنی ما یَصیرُ بهِ العبدُ کافرا ؟ فأخَذَ حَصاةً مِن الأرضِ فقالَ ـ : أنْ یقولَ لهذِه الحَصاةِ : إنّها نَواةٌ ، ویَبْرأَ مِمَّن خالَفَهُ علی ذلکَ. (میزان الحکمة، ج۱، ص ۴۴۵)

وقتی از ایشان سؤال شد: کمترین چیزی که بنده با آن کافر می شود چیست؟ وایشان سنگ ریزه ای از روی زمین برداشت ـ فرمود : اینکه بگوید: این، یک هسته است واز هر که با این سخن او مخالفت ورزد، بیزاری جوید.

در بخش بعدی نوشته به مرز بین تبیین و تخریب می پردازیم. و به این سؤال پاسخ می دهیم که مرز بین تبیین و تخریب چیست؟ چه تفاوت‌هایی بین آن دو وجود دارد؟ چگونه تشخیص دهیم که گروهها در حال تبیین هستند یا در حال تخریب؟